توسط 
چگونه خیریه معتبر را از پولشویی تشخیص دهیم؟
احتمالا خیلی از افراد هنگامی که به اطرافیان خود پیشنهاد کار خیر و کمک به خیریه‌ها داده‌اند، با واکنش منفی و بی‌اعتمادی آن‌ها مواجه شده‌اند. بی‌اعتمادی که تا حد زیادی ناشی از نتایج و عملکرد برخی خیریه‌ها در نتیجه پولشویی بوده است.
در این مقاله درباره لزوم پاسخگویی موسسات اجتماعی و خیریه‌ها به مردم و تعهد به شفافیت آن‌ها می‌خوانیم و عمده‌ترین معیارهای آن را بررسی می‌کنیم.
فرهنگ نیکوکاری و کار خیر در ایران
باور به نیکوکاری و کار خیر به دلیل تجربه تاریخی و همچنین آموزه‌های دینی و مذهبی در فرهنگ ایران از دیرباز وجود داشته است. با این‌حال پولشویی و سایر فسادهای مالی و غیرمالی در موسسات اجتماعی و خیریه‌ها در دهه‌های اخیر باعث شده بسیاری از افراد نسبت به اثرگذاری یا خود ماهیت مثبت کار خیر و همیاری و همدلی اجتماعی بدبین شوند.
از یک سو فردگرایی افراطی که در جامعه توسط مدرسه و دانشگاه و رسانه تبلیغ می‌شود هنگامی که با تجربه‌های منفی بعضی موسسات کنار هم قرار می‌گیرد نتایج منفی در باور مردم به وجود می‌آورد. دیگر نه کسی نسبت به سرنوشت همنوعانش دغدغه دارد و نه تمایل دارد برای حل مشکل آن‌ها دست به اقدامی بزند.
لزوم کسب اعتماد و شفافیت در موسسه‌های اجتماعی
موسسات اجتماعی و خیریه‌ها مرجعیت خود را از مردم و حامیان‌شان دریافت می‌کنند، به همین دلیل نیازمند کسب اعتماد و اطمینان از جامعه و پاسخگویی در مقابل آن‌ها هستند. به ویژه اینکه تجربه برخی موسسات وخیریه‌هایی که به اسم کار خیر مرتکب انواع تخلفات و به ویژه پولشویی شده‌اند، زمینه‌ساز رشد بی‌اعتمادی افراد نسبت به کار خیر بوده‌اند.
البته این عدم اطمینان فقط ویژه ایران نیست و پژوهش‌های بسیاری که در جهان انجام شده، نشان می‌دهد بسیاری از مردم نسبت به خیریه‌ها بی‌اعتماد هستند.
به طور مثال نتایج یکی از این تحقیقات که در امریکا انجام شده است، نشان می‌دهد فقط ۳۲ درصد از شرکت کنندگان به فعالیت‌های خیریه‌ها اعتماد دارند و ۷۳ درصد از آن‌ها باور دارند که موسسات نیاز دارند که در جامعه اعتمادسازی کنند. اینگونه که حتی یک سوم از مردم امریکا نسبت به خیریه‌ها بی‌اعتماد هستند و حتی بیشتر از ۶۰ درصد مردم جهان به اثرگذار بودن کار خیر و سازمان‌های اجتماعی شک دارند.
چنین فضای بی‌اطمینانی باعث شده که خیریه‌ها برای رسیدن به اهداف خود دچار مشکل شوند. چون مردم مطمئن نیستند آن‌ها بتوانند یا بخواهند کار مثبت کنند و بنابراین نسبت به کمک به آن‌ها بی تفاوت هستند.
مهمترین معیارهای کسب اعتماد و اطمینان
برای اینکه بدانیم یک موسسه اجتماعی یا خیریه معتبر است یا نه، باید به چه چیزهایی توجه کنیم؟ یا دقیق‌تر اینکه یک موسسه برای اینکه بتواند اعتماد مردم و حامیان را به دست آورد باید چه معیارهایی را داشته باشد.
- نظم و سازمان‌یافتگی حقوقی
نخستین و ابتدایی‌ترین معیار چه برای خود موسسات و چه برای حامیان، اطمینان از نظم و سازمان یافتگی حقوقی هر موسسه اجتماعی یا خیریه است. زمانی بودند که نهادهایی مثل خیریه‌ها به شکل سنتی و با کمترین سازمان یافتگی اداره می‌شدند. اما با رشد تکنولوژی و توسعه ارتباطات اجتماعی و همچنین سازمان یافتگی بیشتر جامعه، خیریه‌ها نیز نیاز دارند خود را با این تغییرات هماهنگ کنند. در یک جامعه مدرن و در فضایی که همه چیز آن با تکنولوژی آمیخته شده، نمی‌توان به شیوه سنتی ادامه حیات داد. از سوی دیگر به ثبت رسیدن و سازمان یافتگی اجازه نظارت بر کار موسسات و بازرسی و رصد آن‌ها را ممکن می‌سازد.
شاید مهمترین معیاری که غالب افراد برای سنجش اعتبار موسسه یا خیریه در نظر دارند، شفافیت مالی باشد که درست است. حامیان و کسانی که کمک می‌کنند و حتی سایر افراد جامعه باید بدانند موسساتی که به نام خیریه کار می‌کنند، کمک دریافت و اعتبار اجتماعی کسب و از برخی معافیت‌ها برخوردارند، با منابع و معافیت‌ها چه می‌کنند. آیا آن را واقعا برای گروه‌ها و طبقات محروم و برای بهبود وضعیت آن‌ها استفاده می‌کنند؟
به همین دلیل اگر حامی هستید همیشه به وجود گزارش مالی شفاف در خیریه‌ها دقت کنید. اگر داوطلب یا دارای خیریه هستید، بدانید یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی شما در نظر حامیان و جامعه، شفافیت مالی و ارائه گزارش‌های مالی دقیق از اقدامات انجام شده و کمک‌های دریافت شده است.
- شفافیت عملکردی
یکی از دیگر معیارهای مهم این است که هر حامی باید بداند کمک اهدایی او در کجا و به چه صورت و با چه کیفیتی مصرف و هزینه می‌شود. ابهام در عملکرد و پاسخگو نبودن یکی از مهمترین علت‌های بی‌اعتمادی مردم به خیریه‌ها است. بنابراین یکی دیگر از تفاوت‌های میان خیریه و پولشویی، شفافیت عملکردی است.
- ارتباط مداوم با جامعه
هدف موسسات و خیریه‌ها چیست؟ جز ارتقای سطح کیفی و کمی زندگی و کمک به بخشی از جامعه که از داشتن حداقل امکانات زندگی محروم هستند؟ جز این است که قصد دارد جای خالی نهادهای مسئول و دولت را که به هر دلیلی از انجام وظایف خود سر باز می‌زنند، پر کند؟ پس نیاز دارد که با جامعه در هر دو سو، چه گروه‌های هدف یعنی دریافت کنندگان کمک و نیکوکاری و چه اهدا کنندگان و حامیان ارتباط برقرار کند. از طرف دیگر این ارتباط خود مشوق ایجاد همبستگی در جامعه است. موسسه‌ای که خود قادر به حفظ و گسترش این ویژگی نباشد، قادر به جذب حمایت و اعتماد افراد نیز نخواهد بود.
جمع بندی
این چهار معیار، جامع‌ترین و اصلی‌ترین ویژگی‌هایی است که وجود آن در هر موسسه اجتماعی بیانگر وجود اعتماد و اطمینان است. اگر حامی هستید بدانید که نبود حداقل این معیارها در موسسات اجتماعی یا خیریه‌ها می‌تواند زمینه ساز انواع فساد و پولشویی باشد. یعنی همان چیزی که شما را نسبت به کار خیر بی‌اعتماد کرده است. پس اگر قصد کمک دارید، آگاهانه این کار را انجام دهید. می‌توانید به سراغ خیریه‌های معتبر شناخته شده بروید. اما راه دیگری نیز وجود دارد که سازنده‌تر است. به جای تجمیع کمک‌ها فقط به چند موسسه معدود از پلتفرم‌های دیجیتال همچون آگاپه استفاده کنید.
آگاپه به‌عنوان اولین پلتفرم هوشمند اقدامات بشردوستانه در ایران بستری جامع است که شما را مستقیم به خیریه‌ای که می‌خواهید متصل می‌کند. در پلتفرم آگاپه موسسات و خیریه‌های امن و مطمئن که اعتبارسنجی شده با معیارهای بسیار دقیق به شما معرفی شده و می‌توانید به گروهی که می‌خواهید کمک کنید.
منبع: https://www.captrust.com/transparent-reputations-and-nonprofit-organizations/
نظرات