ایجاد سازمانهای مردم نهاد موثر و موفق هرگز آسان نیست. در جهان پیچیده امروز، حفظ سازمان حتی دشوارتر از تاسیس سازمان مردم نهاد است.
با این وجود سازمانهای مردم نهاد باید در برابر چرخههای رونق و رکود، کاهش بودجه، تغییر چشم انداز پایدار و مرتبط، مقاوم باقی بمانند.
برای موفقیت واقعی، سازمانهای مردم نهاد باید از نظر مالی پایدار باشند، پایگاه داوطلبی محکمی داشته باشند و از رهبری متعهد و قوی برخوردار باشند. اما اینها تنها مواردی نیستند که برای موفقیت سازمانهای غیرانتفاعی کافی باشند. موارد دیگری هم وجود دارد که در این مطلب به برخی از آنها اشاره میشود.
اگر سازمانهای مردم نهاد را ایجاد و یا اداره میکنید، تعدادی ویژگی مثبت وجود دارد که میتوانید برای موفقیت سازمان خود به کار بگیرید، در ادامه به برخی از این ویژگیها اشاره میشود. هر چند این موضوع را باید مد نظر داشت که معنای سازمانهای مردم نهاد موفق، موثر و با عملکرد بالا دائم در حال تغییر است.
ویژگیهایی که تاکنون از طرف سازمانهای غیرانتفاعی موفق به نمایش گذاشته شده است عبارتند از:
سازمانهای مردم نهاد چابک هستند
ریشه اصطلاح مدیریت چابک (Agile Project Management) از مجموعه اصول مدیریت پروژه که از طرف توسعه دهندگان نرم افزار در دهه ۱۹۹۰ ایجاد شده گرفته شده است.
توسعه نرم افزار چابک مبتنی بر توسعه تکرار شونده است، یعنی نیازها و راهحلها از طریق همکاری بین تیمهای کارآمد و خود سازمانده ارائه میشوند.
این اصطلاح اکنون بطور گستردهتری در زمینههای مختلف از جمله در حوزه غیرانتفاعی استفاده میشود. امروزه، سازمانهای غیرانتفاعی موفق از برخی یا همه روشهای چابکی در کار خود استفاده میکنند.
این روشها بر بازرسی مکرر و انطباق استراتژیها و فعالیتها (به طور معمول هر دو هفته) تمرکز میکنند. همچنین شامل یک فلسفه رهبری است که فعالیتهای گروهی را تشویق میکند و وظایف خاص کوتاه مدت را به وضوح مشخص میکند.
سازمانهای غیرانتفاعی چابک بر ارائه نتایج در تیمهای خودگردان تمرکز دارند. در این تیمها، سلسله مراتب به اندازه مدلهای سنتی مدیریت وجود ندارد. همچنین تمرکز زیادی بر شفافیت و تاکید بر مکالمات کوتاه و مکرر است. بازخورد فوری به جای جلسات طولانی ترجیح داده میشود.
این سازمانها به جای دنبال کردن یک برنامه سالانه غیر قابل اجرا که جایی در قفسه نشسته است، به دنبال پاسخ به تغییرات در کوتاه مدت هستند.
امروزه اگر سازمانهای مردم نهاد موفق باشد، باید به طور مداوم با تغییر در مسیر موفقیت و خطرات غیر منتظره روبرو شود. استفاده از روشهای چابک میتواند به یادگیری و سازگاری سریع کمک کند. و سازمانهایی که قادر به یادگیری و سازگاری سریع هستند، همانهایی هستند که در شرایط امروز موفق هستند.
ممکن است تغییر فرهنگ سازمانهای مردم نهاد و سوق دادن همه افراد به روشهای چابک دشوار باشد. این امر به ویژه در صورتی اتفاق میافتد که سازمانهای مردم نهاد سابقهای چند ساله داشته باشد، در این موارد ترک عادتها و الگوهای قدیمی و تثبیت شده تا حدودی دشوار است.
به همین دلیل مهم است که به یاد داشته باشیم که رویکرد چابک در مورد یک مورد خاص نیست، بلکه به یک روش واحد مربوط است. چابکی فلسفهای است که میتوان آن را با شرایط مختلف تطبیق داده و به چیزی قابل فهم و قابل استفاده برای سازمانهای مردم نهاد خود تبدیل کرد.
روش ها و متدهای متفاوت و متنوعی در مدیریت چابک وجود دارد. یکی از این روش ها مدل اسکرام است که مسئولیت های پروژه ها را به دوره های زمانی کوتاه تر تقسیم و از این طریق به بازبینی دستیابی به اهداف کوتاه مدت کمک می کند.
تنها اتخاذ یک متدولوژی خاص، باعث موفقیت سازمانهای مردم نهاد شما نخواهد شد و هیچ روش منحصر به فرد و تضمین شدهای برای دستیابی به نتایج خاص وجود ندارد. راز موفقیت در آزمایش مسیرهای مختلف، تا زمانی است که راهی را پیدا کنیم که سازمانهای مردم نهاد ما را رو به جلو سوق میدهد.
سازمانهای مردم نهاد بر مأموریت اصلی تمرکز دارند
ماموریت یک سازمان، دلیل ایجاد، اهداف و افرادی که آن را رهبری میکنند عوامل بسیار مهمی در موفقیت سازمانهای غیر انتفاعی محسوب میشوند. سازمانهای مردم نهاد موفق، علی رغم توجه به موضوعات اجتماعی غیرقابل پیش بینی که تقریبا همه سازمانهای غیر انتفاعی با آنها مواجه هستند، همیشه بر ماموریت خاص خود متمرکز است.
سازمانهای مردم نهاد حرفهای ماموریت خود را به صورت رسمی در بیانیه ماموریت، بیان میکند و سپس آن را به اشتراک میگذارند. بیانیه ماموریت در کنار چشمانداز و ارزشهای سازمانی، با کارمندان در هر سطح از سازمان و سایر ذینفعان به اشتراک گذاشته میشود.
مدیریت در سازمانهای غیرانتفاعی موفق به صورت دائم اهداف را با کارمندان مرور میکند و از آنها برای رسیدن به اهداف کمک میگیرد.
بر محور اهداکنندگان اداره میشوند
سازمانهای غیرانتفاعی موفق اهداکننده محور هستند. آنها درک میکنند که خود اهدا کنندگان خیلی مهمتر از کیف پولشان هستند. تا زمانی که سازمانهای مردم نهاد به درستی درک نکند که اهدا کنندگان یکی از بخشهای اصلی برای انجام ماموریتهای سازمان هستند، در کارشان با موانع زیادی مواجه خواهند شد.
سازمانهایی که با رویکرد اهداکننده محور کار نمیکنند به راحتی قابل شناسایی هستند، ارتباط آنها با دیگران کم است و بیشتر خود محور هستند. سازمان اهداکننده محور، بر برقراری ارتباط با اهداکنندگان خود درباره چگونگی تحقق امور متمرکز است.
اهدا کنندگان، موسسات غیرانتفاعی را فعال میکنند. سازمانهای موفق به اهدا کنندگان خود نشان میدهند که کمکهای آنها چگونه در جهان تغییر ایجاد کرده است، آنها اهدا کنندگان خود را از پیشرفتهای مجموعه مطلع میکنند و آنچه را که با کمکهای مالی آنها به دست آورده اند به صورت کمی و با عبارات قابل اندازه گیری توضیح میدهند.
سازمانهای غیرانتفاعی موفق، اهداکنندگان خود را به عنوان افرادی میدانند که در ماموریت سازمان آنها سرمایهگذاری میکنند و نه فقط در معاملات نقدی.
آنها برای گسترش روابط با حامیان خود تلاش میکنند و زمان زیادی را صرف این کار میکنند. حامیان خود را گروه بندی میکنند و مراسمهای مختلف قدردانی را به تفکیک برای هر گروه از حامیان برگزار میکنند.
سازمانهای مردم نهاد از منابع مالی مختلف استفاده میکنند
سازمانهای مردم نهاد تفاوت چندانی با یک سازمان انتفاعی ندارند. صرف نظر از این واقعیت که سازمانهای غیرانتفاعی بر تغییر اجتماعی تمرکز میکنند و نه کسب سود، اگر منابع مالی و نقدینگی آنها تمام شود نمیتوانند به کار خود ادامه دهند. به همین دلیل است که برای سازمانهای غیرانتفاعی بسیار مهم است که امور مالی را در کنار اهداف و ماموریت خود را در نظر بگیرند.
در حالی که نظرات در مورد مدل ایده آل بودجه سازمانهای مردم نهاد متفاوت است، استفاده از چندین منبع متنوع، برای دستیابی به پایداری مالی یک روش خوب محسوب میشود. به طور کلی، توصیه میشود که سازمانهای غیرانتفاعی بیش از ۳۰ درصد بودجه خود را از یک منبع دریافت نکنند. اگر سازمانی بیشتر از ۳۰ درصد از درآمد خود را از دست بدهد، احتمالا تلاش آن برای ادامه فعالیت مشکل خواهد بود.
انواع منابع مالی میتواند برای سازمانهای غیر انتفاعی وجود داشته باشد مانند: کمکهای مالی فردی (بصورت آنلاین و آفلاین)، کمکهای بلاعوض، حمایت مالی شرکتهای تجاری، حق عضویت، فروش کالا و خدمات و …
یک سازمان غیر انتفاعی هوشمند برای اطمینان از بقا و موفقیت خود هرگز فقط به یک منبع مالی اعتماد نمیکند.
همچنین بهترین سازمانهای غیرانتفاعی میتوانند پیش بینی کنند که در طی سال آینده چه میزان درآمدی نیاز دارند و منابع درآمدی خود را به روز میکنند.
DonorBox
نظرات